Początki organizowania się stowarzyszeń społecznych w Galicji sięgają przełomu XIX i XX wieku , gdy życie kulturalne w zaborze austriackim rozwijało się bez większych przeszkód ze strony władz Cesarstwa.
Kraków, Lwów, Stanisławów cieszyły się swobodami politycznymi, o których nawet pomarzyć nie mogli mieszkańcy dużych miast w innych zaborach. W dobie autonomii Galicji urządzano tu patriotyczne manifestacje, obchody i rocznice, świętowano jubileusze, otwierano wystawy.
W 1907 roku właśnie w Galicji powstał Związek Teatrów i Chórów Włościańskich inspirujący i koordynujący pracę nad przedstawieniami amatorskimi. Dla większości amatorów przedstawienie teatralne było formą zabawy, z którą łączono jeszcze inne zadania: zbieranie funduszy na cele społeczne, np. na mundury straży ogniowej, na akcje w obronie języka i obyczaju. Bardzo często zespoły posiadały własny repertuar regionalny. Już w odrodzonej Polsce, w 1919 roku powołany został Ogólnopolski Związek Teatrów Ludowych, a od następnego roku rozpoczęto wydawanie czasopisma „Teatr Ludowy”. W dziewięć lat później w Warszawie Jędrzej Ciernik założył Instytut Teatrów Ludowych
7 lutego 1867 roku we Lwowie powstał Związek Polskich Towarzystw Gimnastycznych SOKÓŁ, a jego pierwszym prezesem został radny miasta Lwowa dr Milleret , zastępcą hr. Aleksander Fredro.
W Dynowie „SOKÓŁ ‘’ działał od 1905 roku kierując się hasłem ”Dobro Rzeczypospolitej najwyższym prawem” .. Towarzystwo przyciągało młodzież działalnością sportową, patriotyczną i kulturalną.
Czynnie wspierał te inicjatywy właściciel dóbr dynowskich -Stefan Trzecieski – senior rodu.
„W rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja pochodowi z kościoła pod pomnik Jagiełły przewodzili Sokoli w swoich pięknych mundurach i rogatywkach z piórami. Przed pomnikiem wysłuchiwano przemówień, śpiewano pieśni patriotyczne, grała orkiestra – a wieczorem, w siedzibie „Sokoła” odbywały się wieczornice poetyckie i występy teatru amatorskiego.
W mieście działały; kręgielnia, kort tenisowy, wypożyczalnia książek, klub urzędników .
Zapewne przykład miasta wojewódzkiego Lwowa i innych, w tym pobliskiego Przemyśla, na dynowską inteligencję działał zachęcająco, bo podejmowała ona różne inicjatywy kulturalne, zakładała zespoły artystyczne, chóry, stowarzyszenia wyższej użyteczności.
W latach 1894-1901 trwała budowa nowego budynku szkoły podstawowej w Dynowie.
W 1904 roku miasto uzyskało połączenie kolejowe z Przeworskiem dzięki czynnej do dziś kolejce wąskotorowej z najdłuższym tego typu tunelem.
Rok 1910 okazał się bardzo ważnym dla miasta. Dynowianie i cała niemalże okolica brali udział w podniosłej uroczystości- patriotycznej manifestacji. Na rynku miasteczka stanął okazały pomnik WŁADYSŁAWA JAGIEŁŁY jako symbol wielkości NAJJAŚNIEJSZEJ RZECZYPOSPOLITEJ. Członkowie T.G. „Sokół’’ byli współorganizatorami uroczystości.
W okresie pierwszej wojny światowej miasto nie poniosło większych strat materialnych, chociaż stacjonowały tu przez kilka miesięcy wojska rosyjskie. Aktywność stowarzyszenia „ Sokół’’ osłabła, ale wkrótce po ustaniu działań wojennych rozwinęła się ze wzmożoną siłą.
Odnaleziony niedawno egzemplarz Statutu Towarzystwa Gimnastycznego w Dynowie pochodzący z 1936 roku opracowany został na wzór statutu nr 12149 T.G. „SOKÓŁ” zatwierdzonego w Warszawie 29 listopada 1920 roku. Prezesem ‘Sokoła” był wówczas Ks. Jan Śmietana a funkcję wiceprezesa pełnił Józef Ćwikliński- wymieniany wśród działaczy stowarzyszenia na zlocie we Lwowie w 1903 roku.
Brak własnej sali widowiskowej utrudniał pracę aktorów- zapaleńców i działalność Towarzystwa Gimnastycznego. Sytuacja uległa radykalnej poprawie, gdy miejscowy lekarz – dr Ferdynand Benoni za 15000 koron kupił budynek dla Towarzystwa. W 1930 roku sędzia Lisowski nadzorował jego rozbudowę z funduszy zgromadzonych przez „Sokolich’’ i składek społecznych **.
Okupacja niemiecka a następnie sowiecka skutecznie zahamowały działalność stowarzyszenia. W dorobku materialnym największe zniszczenia powstały, gdy okupanci zajęli dotychczasową siedzibę „Sokoła” i korzystali z całego budynku.
TOWARZYSTWO GIMNASTYCZNE „SOKÓŁ”- powojenna działalność
W styczniu 1946 roku działacze Towarzystwa Gimnastycznego ”Sokół’’ rozpoczęli przygotowania do wznowienia działalności. Ówczesny przewodniczący Towarzystwa Ks. J. Śmietana oraz reżyser J. Węgrzyn mobilizowali członków do reaktywowania pracy Zespołu. 5 listopada 1946 roku odbyło się pierwsze posiedzenie Zarządu Towarzystwa, który przyjął informację o działalności w okresie od 1944 roku do chwili zwołania zebrania . Ze względów politycznych Towarzystwo działało jako Koło Amatorskie i Śpiewacze „ Harfa ‘’ z tymczasowym zarządem w składzie: Władysław Kasprowicz, Józef Ćwikliński , Aleksander Krasnopolski , Jan Węgrzyn , Tadeusz Stankiewicz , Stanisław Kasprowicz , Jadwiga Kędzierska .
Podjęto decyzję o zwołaniu Walnego Zebrania Towarzystwa na 10 listopada w celu przyjęcia sprawozdania z dotychczasowych starań o reaktywację organizacji i zaplanowania dalszej pracy. W wyznaczonym dniu, po powiadomieniu pisemnym członków Towarzystwa i Kółka Amatorskiego, w budynku „Sokoła’’ odbyło się pierwsze po wojnie Walne Zgromadzenie Towarzystwa Gimnastycznego w obecności 61 członków*** Zebranie zagaił Ks. J. Śmietana i ocenił sytuację „Sokoła’’ wnosząc o niezwłoczne podjęcie działań w celu jego uaktywnienia . Reżyser J. Węgrzyn omówił zniszczenia dokonane przez okupantów: rozproszenie księgozbioru, dewastację budynku, sceny, ławek, a przede wszystkim kostiumów i elementów scenografii. Zebrani przedyskutowali obydwie podniesione sprawy i przyjęli projekt nowego statutu Towarzystwa. Przez aklamację wybrany został nowy Zarząd „Sokoła’’ w składzie: Ks. Śmietana, Leopold Wolański , Stanisław Kasprowicz, Jan Węgrzyn, Walenty Gąsecki, Jadwiga Kędzierska, Tadeusz Stankiewicz, Edmund Stankiewicz, Tomasz Stankiewicz, Olga Wandasiewicz , Władysław Kasprowicz, Aleksander Krasnopolski****.
Wybór sądu koleżeńskiego i komisji rewizyjnej zakończył obrady, które zapowiadały dalszą szeroko zakrojoną działalność Towarzystwa i Zespołu.
Uchwalono także wysokość składek członkowskich –10 zł- od każdego dorosłego członka Zespołu .
W tym samym roku Ministerstwo Kultury i Sztuki zażądało informacji pisemnej o działalności Zespołu. Reżyser Jan Węgrzyn podał, że Zespół nadal pracuje pod patronatem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół’’, że zajmuje własny budynek i liczy 30 osób. Pojawiły się też następne urzędowe pisma, m. in. informujące o obowiązku poddawania się cenzurze, która wkrótce okazała się bardzo dotkliwa. Reżyser i aktorzy pracowali nadal i ryzykowali bardzo dużo, a z czasem ich działalność została poważnie ograniczona, aż w końcu Towarzystwo musiało zawiesić swoje prace. Okazało się, że nowe władze państwowe niechętnym okiem patrzą na organizacje z przedwojennym rodowodem.
W 1947 roku Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” zostało obciążone rachunkiem za energię elektryczną wykorzystaną jeszcze przez stacjonujące w mieście jednostki wojskowe. Zarząd skierował pismo do
Okręgowego Zakładu Energetycznego w Tarnowie, któremu podlegała upaństwowiona już dynowska elektrownia. Ówczesny prezes Towarzystwa informował o braku funduszy na uregulowanie niesłusznie naliczanych kwot, a władze powiatowe o potrzebie remontu budynku. Niestety, wkrótce wstrzymano działalność Towarzystwa. ( pismo Zarządu)
Godzi się zauważyć, że mimo ciężkich powojennych warunków, jego członkowie już w pierwszych dniach wolności zadbali o rozwój kultury narodowej i kultywowanie tradycji.
Z inicjatywy członków Zespołu Teatralnego kontynuującego tradycje T.G. Sokół’’ 7 stycznia 2007 odbyło się pierwsze zebranie założycielskie poświęcone reaktywacji stowarzyszenie. Akces do stowarzyszenia przez podpisanie listy – deklaracji złożyło wówczas 30 uczestników spotkania. Wybrany został Komitet Założycielski, który zobowiązany został do podjęcia starań o rejestrację w sądzie . Równolegle trwały prace nad statutem, który oparto o wzór z 1920 roku.
Sąd Rejonowy w Rzeszowie XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego decyzją z dnia 27 marca 2007 roku dokonał rejestracji TOWARZYSTWA GIMNASTYCZNEGO w Dynowie z siedzibą przy ul. Sokoła (tymczasowa siedziba w Ś.D. S.).
I Walne Zgromadzenie T.G. „Sokół” w Dynowie powołało władze stowarzyszenia; Zarząd w składzie ; Krystyna Dżuła – prezes, Grzegorz Szajnik – zastępca Magdalena Gołąb – sekretarz, Jolanta Kozubal- Głuchowska – skarbnik, Roman Mryczko – członek, Komisję Rewizyjną ; Maria Iwańska, Janusz Politowicz , Zuzanna Nosal, oraz Sąd Koleżeński; Halina Słota – Mędzelowska ,
Zarząd postarał się o dopełnienie pozostałych formalności wynikających z rejestracji, a to; uzyskanie REGON-u, NIP-u a także otworzył konto bankowe.
Kolejne Walne Zgromadzenia członków podejmowały uchwały i wnioski istotne dla sprawnego funkcjonowania stowarzyszenia.
Uchwałą Sądu Rejonowego 15 lutego 2008 roku T.G. ‘SOKÓŁ’’ w Dynowie uzyskało status organizacji pożytku publicznego.